Ας γνωρίσουμε τον εχθρό
Τα κουνούπια ζουν όλες τις εποχές του χρόνου με ζεστές μέρες και νύχτες, εκτός από τον χειμώνα. Το καθένα γεννά περίπου 300 αυγά τα οποία τοποθετεί σε λιμνάζοντα ύδατα. Μέσα σε τρεις μέρες τα αυγά γίνονται έντομα που ζουν το πολύ μέχρι και 40 μέρες. Τα κουνούπια επιβιώνουν χάρη στο ανθρώπινο αίμα, αλλά μόνο τα θηλυκά μάς τσιμπάνε. Το στόμα τους είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να εισχωρεί στο δέρμα μας, αφού πρώτα με το σάλιο τους αναισθητοποιήσουν την περιοχή, με αποτέλεσμα εμείς να μην αισθανομαστε το τσίμπημα. Ταξιδεύουν μέχρι και 2,5 χλμ. μέσα σε μια μέρα και εντοπίζουν το ανθρώπινο αίμα μέχρι και 50 μέτρα μακριά.
Πόσο κινδυνεύουμε;
Στην πραγματικότητα το τσίμπημα του κουνουπιού είναι απλώς ενοχλητικό και δεν μας απειλεί. Ωστόσο, υπάρχουν εκείνες οι ελάχιστες περιπτώσεις για τις οποίες καλό είναι να γνωρίζουμε και να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τα πιθανά τσιμπήματα. Περισσότερο κινδυνεύουν τα ατοπικά άτομα, δηλαδή αυτά που έχουν υπερευαισθησία στα τσιμπήματα παντός είδους - στην πλειοψηφία τους πρόκειται για παιδιά έως 12 ετών. Φυσικά κινδυνεύουν οι αλλεργικοί, οι οποίοι όμως είναι πιθανόν να μην το γνωρίζουν, αν δεν έχουν ήδη εκδηλώσει κάποια αλλεργική αντίδραση σε τσίμπημα. Τα κουνούπια μεταδίδουν μερικές φορές κάποιον ιό ή μικρόβιο από μολυσμένο άνθρωπο σε έναν υγιή. Η ελονοσία είναι μια λοιμώδης νόσος που μεταδίδεται με αυτόν τον τρόπο, όπως και ο ιός του δυτικού Νείλου για τον οποίο έχουν ακουστεί πολλά τελευταία. Πρόκειται για μια καλοήθη νόσο, που όμως σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει μέχρι και εγκεφαλίτιδα. Μετά από ένα ασυνήθιστο ερύθημα, ενδείξεις που πρέπει να μας ανησυχήσουν είναι ο πυρετός (3-14 μέρες μετά το τσίμπημα), ο πονοκέφαλος, η ναυτία, οι εμετοί, το εξάνθημα στο στήθος, το στομάχι ή την πλάτη και το πρήξιμο στους αδένες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συμβουλευόμαστε άμεσα γιατρό.
Ας προστατευτούμε
Τα κουνούπια συνηθίζουν να μας τσιμπάνε συχνότερα από το σούρουπο έως την αυγή και προτιμούν τις θαμνώδεις περιοχές και τα στάσιμα νερά. Εμείς λοιπόν καλό είναι να ποτίζουμε όχι το βράδυ, αλλά κατά τη διάρκεια της ημέρας, να φροντίζουμε ούτως ώστε το νερό να μη λιμνάζει αν έχουμε γκαζόν και να αδειάζουμε τακτικά τα πιατάκια από τις γλάστρες μας. Αγαπούν επίσης τις λουλουδάτες μυρωδιές, τα σκούρα υφάσματα, τζιν και κολάν και μπορούν να εισχωρήσουν μέσα από ένα ρούχο με αραιή ύφανση, γι’ αυτό ας προτιμήσουμε τα ανοιχτόχρωμα ενδύματα που καλύπτουν όσο το δυνατόν περισσότερο δέρμα. Μπορεί να νομίζουμε ότι το φως ελκύει τα κουνούπια, αλλά στην πραγματικότητα είναι η θερμότητα που αυτό εκλύει, την οποία τα αιμοδιψή έντομα προτιμούν. Επομένως και τα κεριά, αν δεν έχουν εντομοαπωθητικό άρωμα, λειτουργούν σαν «μαγνήτης». Το ίδιο και το ζεστό, ιδρωμένο σώμα μας. Τα κουνούπια το προτιμούν υγρό και ενυδατωμένο παρά αφυδατωμένο και ηλιοκαμένο, αγαπούν επίσης τα… βρώμικα, ιδρωμένα πόδια.
Γι’ αυτό τα συχνά ντους και το σχολαστικό σκούπισμα αποτελούν ένα καλό μέτρο πρόληψης. Οι ανεμιστήρες και το air condition είναι ένα άλλο. Τα κουνούπια μισούν το κρύο και τον άνεμο.
Φυσικά οι ταμπλέτες και
τα εντομοαπωθητικά υγρά μπορούν να βοηθήσουν, ας αποφύγουμε όμως το φιδάκι, οι αναθυμιάσεις του οποίου έχουν αποδειχθεί βλαβερές για το αναπνευστικό μας. Ειδικά αν υπάρχουν παιδιά στο σπίτι, καλό είναι να επιλέξουμε πιο φυσικούς τρόπους πρόληψης. Μια κουνουπιέρα μέσα στο υπνοδωμάτιο και αιθέριο έλαιο ευκάλυπτου, καθώς και φυτά στη βεράντα μας, όπως ο βασιλικός, το μελισσόχορτο, η μέντα, η αρμπαρόρριζα και ο κατηφές μπορεί να είναι αρκετά αποτελεσματικά. Τα εντομοαπωθητικά υγρά για το σώμα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι επίσης αποτελεσματικά αρκεί να χρησιμοποιούνται σωστά. Επιλέγουμε εκείνα που είναι κατάλληλα για εμάς και την οικογένειά μας (υπάρχουν π.χ. παιδικά προϊόντα, ενώ για τα βρέφη καταλληλότερη είναι η χρήση ειδικών αυτοκόλλητων) και αλείφουμε όσο συχνά υποδεικνύει η συσκευασία.
Κι αν μας τσιμπήσει;
Αν μπορούμε να μην ξύσουμε το σημείο που μας τσίμπησε ένα κουνούπι, αλλά το πλύνουμε αμέσως με κρύο νερό και σαπούνι, θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα στο να περιορίσουμε το οίδημα και τη φαγούρα. Άλλοι φυσικοί τρόποι «πρώτων βοηθειών» είναι η εφαρμογή πάγου στο σπυρί ή - εντελώς αντίθετα - η πίεση της περιοχής με ένα ζεστό κουτάλι. Και εναλλακτικά η τοποθέτηση ψιλοκομμένου κρεμμυδιού (ταυτόχρονα θα λειτουργήσει και ως απωθητικό) για λίγα λεπτά ή λιωμένης σε νερό ασπιρίνης (σαν πάστα). Το ξίδι απαλύνει από τη φαγούρα, ενώ η μαγειρική σόδα σε νερό, με τη μορφή πάστας, υπόσχεται να περιορίσει τον ερεθισμό. Τα
προϊόντα για μετά το τσίμπημα είναι επίσης αποτελεσματικά, αρκεί να τα χρησιμοποιήσουμε όσο πιο έγκαιρα μπορούμε - ιδανικά αμέσως μετά το τσίμπημα - και να επαναλαμβάνουμε την επάλειψη όσες φορές απαιτείται. Και σε αυτή την κατηγορία, θα βρούμε προϊόντα είτε με αποκλειστικά φυτικά συστατικά (η αλόη είναι ένα συνηθισμένο συστατικό), είτε πιο «ενισχυμένα» και καλό είναι να συμβουλευτούμε το φαρμακοποιό μας προτού επιλέξουμε κάποιο.
Tips
- Αν βρείτε σιτρονέλα - είναι το πιο αποτελεσματικό αντικουνουπικό φυτό - φυτέψτε τη σε ευήλια θέση.
-Η έντονη μυρωδιά του σκόρδου το καθιστά πρώτης τάξης φυσικό εντομοαπωθητικό είτε για το σώμα είτε για το χώρο. Αρκεί πρώτα να το βράσετε λιωμένο σε νερό.
-Φτιάξτε το δικό σας αντικουνουπικό χώρου, ρίχνοντας σε ένα βρεγμένο πανί 5 σταγόνες αιθέριο έλαιο βασιλικού και περάστε με αυτό το έπιπλα, τα κουφώματα και τις πόρτες.
-Φτιάξτε το δικό σας αντικουνουπικό σώματος, ρίχνοντας σε 30 ml αμυγδαλέλαιου 10 σταγόνες έλαιο δεντρολίβανου.
